محققان در جستجوی راه های جدید برای کمک به بیماران سالمند در بهبود حافظه و عملکرد های شناختی به این موضوع رسیده اند که استفاده از قدرتمند کردن (تمرین بویایی) برای حفظ و بهبود توانایی های شناختی در سالمندان سالم مؤثر بوده است.
تمرین بویایی چیست؟
تمرین بویایی آموزشی است که به طور منظم خود را در معرض رایحه های مختلف قرار می دهید تا حس بویایی خود را بهبود بخشید یا بازیابی کنید. امروزه آموزش / بازآموزی بویایی عمدتاً برای کمک به بیماران مبتلا شده به کرونا استفاده می شود. تخمین زده می شود که حدود ۶۰ درصد از بیماران مبتلا شده به کرونا برخی از توانایی های خود را در حس چشایی یا بویایی از دست داده اند. اما آیا تمرین بویایی می تواند به عملکرد های شناختی مثل حافظه کمک کند. در ابتدا کمی عجیب به نظر می رسد اما بینی ما از طریق عصب بویایی و پیاز بویایی ارتباط مستقیمی با مغز دارد. عصب بویایی کوتاه ترین عصب جمجمه ای است. یعنی کوتاه ترین فاصله از دنیای بیرون تا مغز ما است و طول آن فقط چند سانتی متر است.
عده ای از پژوهشگران برای بررسی این موضوع گروهی از افراد را به مدت ۶ ماه مورد مطالعه قرار دادند. گروهی از آنها در طول این ۶ ماه هر روز در معرض ۷ بو متفاوت قرار گرفتند و در واقع تمرین بویایی کردند و گروه دیگر نه. تمامی افراد در ابتدا و انتهای مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی شامل توانایی های بویایی، توانایی های شناختی، یادگیری کلامی و حافظه، حافظه کاری، برنامه‌ریزی، وظایف تغییر توجه و وضعیت سلامت روان بود. نتایج کاملاً چشمگیر بودند؛ زیرا بهبود عملکرد های شناختی، عصبی، یادگیری و حافظه را در گروهی که در معرض ۷ بوی مختلف قرار گرفته بودند، نشان دادند.
در مطالعه دیگر ۵۵ شرکت کننده با میانگین سنی ۵۵ سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. به شرکت کنندگان یک دستگاه پخش بو الکتریکی داده شد و به آنها آموزش داده شد که هر ۵ بو را به مدت ۳۰ ثانیه استشمام کنند. نتایج نشان داد که شرکت کنندگان در گروه تمرین بویایی عملکرد بهتری را در روانی معنای کلامی و عملکرد های بویایی نشان دادند. برخی از مطالعات نشان دادند که آموزش بویایی می تواند عملکرد های کلامی و بهزیستی ذهنی را در افراد مسن تر و عملکرد های اجرایی را در بیماران با اختلال شناختی خفیف بهبود بخشد.
مطالعات بالا نشان دادند که تمرین بویایی می تواند روشی مؤثر برای حفظ و تقویت حافظه و سایر عملکرد های شناختی در سالمندان باشد. توجه به این نکته مهم است از دست‌دادن بویایی اغلب اولین نشانه زوال شناختی در آینده است؛ بنابراین، مهم است که به عملکرد های بویایی خود توجه کنیم.
۷ راهکار برای تقویت بویایی
- توجه بیشتر به آنچه که بو می کنید.
- یاد آوری بوها و آموزش به بینی.
- تقویت حس بویایی از طریق ورزش (علت نامشخص است اما حس بویایی با ورزش تقویت می شود.)
- استفاده از اسپری های بینی.
- استفاده بیشتر از روی و ویتامین B۱۲ در رژیم غذایی.
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض بوی بد.
- پرهیز از مصرف غذا و مایعات داغ.
