زندگی سالمندی پدیدهای است که خیلی از ما همیشه از آن هراس داریم. میترسیم پیر شویم و نیازمند. سالمندان اما میتوانند شاد و فعال باشند و در این میان رفتار ما با آنها میتواند آنها را شادتر و سلامتتر کند.
خالی از لطف نیست که در مورد نحوه برخورد با سالمندی صحبت کنیم. رفتارهایی که سالمندان را ناتوانتر میکند و رفتارهایی که آنها را شادتر میکند.
۱. به سالمندان ترحم نکنیم و آنان را توانمندتر کنیم
سالمندی یکی از دورههای سنی است که به ناگاه قرار نیست افراد نادان و بیتوان شوند. در خیلی از کشورها استفاده از نیروهای بازنشسته برای توانمند ماندن آنها پروژه جدی است که نتایج خوبی دارد. زمانی که افراد سالمند از توانایی خودشان ناامید میشوند، احساسات پیچیدهای را تجربه میکنند که باعث میشود کمکم ازنظر روحی فرسودهتر شوند. رفتار دیگران هم خیلی مؤثر است. اگر با سالمندان رفتاری از روی ترحم شود، آنها بهتر از هرکسی این واقعیت را درک میکنند و از اینکه موقعیت قابلترحم دارند سخت دلگیر میشوند. اگر بدانیم که این رفتار باعث پسرفت آنها میشود، احتمالاً از این کار دست خواهیم کشید. سالمندانی که حس توانمندی بیشتری داشته باشند و مسئولیتهای در زندگی بر عهده آنها باشد، سالمندی باکیفیتتری را سپری میکنند.
۲. رفتار غیرکلامی خودتان را کنترل کنیم
گاهی اوقات یک نگاه یا یک ادا، همین کافی است تا یک سالمند از درون بشکند. احساسات ما در چهره ما مشخص میشود و بهتر است نگاه و رفتار خودمان را ارزیابی کنیم و بهوسیله آن حس منفی به سالمندان ندهیم.
۳. صبر و شفقت را تمرین کنیم
ناگفته نماند که رفتار با بسیاری از افراد مسن نیاز به صبوری دارد. حرکات آهسته، فراموشی و… در بسیاری از سالمندان وجود دارد که خیلی اوقات باعث از بین رفتن عزتشان میشود. بهترین راه همدلی با سالمندان است. مثلاً جملاتی مانند «آرام راه میرود چون دستوپنجه نرم کردن با پوکی استخوان ساده نیست» به شما کمک میکند موقعیت سالمند را از زاویهای همدلانه ببینید.
۴. به آنان امر نکنید، از آنان بپرسیم
اگر برنامه زندگی فرد سالمند را برنامهریزی میکنید، بهجای اینکه به او بگویید که امروز نهار مرغ دارید، بگویید که آیا دوست دارید امروز ناهار مرغ داشته باشیم؟ حس احترام و عزت برای سالمندان بیش از چیزی که فکر کنیم اهمیت دارد و باعث سلامت روان آنها میشود. اگر سالمندان احساس کنند مدام به آنها دستور داده میشوند خوشحال نخواهند بود. بهتر است هرچه میگویید باحالت اولشخص جمع باشد: «امروز ورزش میکنیم.» بهتر است به آنها گزینههایی برای انتخاب بدهید تا احساس استقلال و آرامش بیشتری بکنند. مثلاً بگوییم:«دوست دارید کار الف را بکنیم یا کار ب»
۵. سالمندان نیاز به چکآپ منظم دارند
سالمندان و کودکان شکنندهتر از جوانان و میانسالان هستند. سالمندان به علت کهولت میتوانند سلامتی کلی خود را به علتهای کوچک از دست بدهند. اگر سالمندی در اطراف خودداریم، بیش از سایر اعضای خانواده مراقب سلامت او باشیم.