بیماری های روانی سالمندان
بیماری های روانی سالمندان را باید بسیار جدی گرفت.خطر ابتلا به بیماری های روانی شایع در هر مرحله از زندگی برای همه ما وجود دارد اما افراد مسن بیشتر از جوانان به آن دچار می شوند دلیل این امر افزایش تنش روحی و جسمی در این سن است.
خطر ابتلا به بیماری های روانی شایع در هر مرحله از زندگی برای همه ما وجود دارد اما افراد مسن بیشتر از جوانان به آن دچار می شوند دلیل این امر افزایش تنش روحی و جسمی در این سن است.
به طور مثال افراد مسن از بیماری های جسمی مختلفی رنج می برند و باید درد یا ناتوانی ناشی از این بیماری ها را تحمل کنند و یا ممکن است عزیزان خود را از دست داده باشند یا به دلیل مشغلههای زندگی امروز مجبور به تحمل دوری فرزندان خود شدهاند؛ بنابراین خلق و خوی آن ها حساس تر است و مستعد اختلالات روانی هستند.
سالمندان ممکن است به چه بیماری های روانی شایعی دچار شوند؟
در این دوره سالمندان به بیماری هایی شایعی دچار می شوند علاوه بر آن سلامت روان افراد مسن از اهمیت ویژه ای برخوردار است و افراد با تمرکز بر سلامت جسمی نباید شرایط عصبی و روان پزشکی سالمندان را نادیده بگیرند.
این نکته را نیز به یاد داشته باشید که سن نمی تواند عامل این بیماری ها باشد یعنی اختلالات شدید روانی و عصبی در سنین بالا را نباید طبیعی دانست.
آلزایمر یک بیماری شایع روانی در افراد سالخورده
آلزایمر یکی از بیماری های روانی سالمندان است که مشکلات بسیاری را با افزایش سن به وجود می آورد این بیماری با از دست دادن حافظه کوتاه مدت شروع شده و در طول زمان ادامه می یابد به علاوه افراد توانایی تشخیص زمان و مکان را از دست می دهند تا زمانی که افراد حافظه بلند مدت را هم از دست بدهند و به مرور زمان سالمند شما حتی چهره و خاطرات گذشته را هم به یاد نمی آورد.
سالمند ممکن است توانایی کنترل اعمال ارادی مانند ادرار و مدفوع را نیز از دست بدهد و در مراحل شدیدتر، مغز نیز توانایی خود را در ارسال فرمان برای اعمال غیر ارادی مانند تنفس، ضربان قلب و … از دست می دهد و اگر فرد به این مرحله از آلزایمر برسد بیماری منجر به مرگ او می شود.
علائم آلزایمر در سالمندان و راهکار هایی برای آن
افراد مسنی که مبتلا به بیماری های روانی سالمندان مانند آلزایمر می شوند به مراقبت بیشتری نیاز دارند تا بتوانند به فعالیت های عادی زندگی خود ادامه دهند. اگرچه هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد اما میتوانید با کمک یک پرستار سالمند و اعضای خانواده پیشرفت بیماری را کاهش دهید.
شما می توانید به سالمندان احساس امنیت و راحتی دهید. کتاب خواندن، خاطره گویی، نظر خواهی از آن ها و … به او کمک می کند، تمرکز کند. به علاوه به یاد داشته باشید با او بحث نکنید و او را مجبور به انجام کاری که دوست ندارد نکنید.
افسردگی در سالمندان
با بالا رفتن سن ما چیز های زیادی را از دست می دهیم، این موارد ممکن است شامل سلامت جسمی، شغل، درآمد و حتی یکی از عزیزان باشد، پس نباید فکر کنیم که افسردگی در سالمندان امری طبیعی است و نیازی به درمان ندارد. افسردگی از شایعترین بیماریهای روانی سالمندان است.
اگر سالمند شما دچار افسردگی شد باید در اسرع وقت او را درمان کنید تا روحیه از دست رفته سالمندان بازگردد یکی از بهترین راه ها برای درمان افسردگی خود درمانی است که همکاری بیمار در این مقوله امری ضروری است.
راهکار هایی برای درمان افسردگی
برای درمان بیماری افسردگی که مشکلی شایع در سالمندان است می توانید افراد سالخورده را تشویق کنید که به جلسه موسیقی یا شعر بیایند، با افراد هم سن و سال خود که در گروه های خاصی کار می کنند آشنا کنید، آن ها را در باشگاه ثبت نام کنید، آن ها را به خرید ببرید و در صورت لزوم با روانشناس مشورت کنید و از او کمک بگیرید.
علائم افسردگی در سالمندان
- کم حرف شدن
- احساس نا امیدی
- خواب آشفته
- کاهش فعالیت بدنی
- افکار خودکشی
- کاهش یا افزایش بی دلیل اشتها
- حالت غم و اندوه عمیق و طولانی
- غافل شدن از فعالیتهای روزانه
- پرهیز از حضور در اجتماع دوستان
- از دست دادن اشتیاق و بی علاقگی نسبت به فعالیتهای موردعلاقه
افسردگی یک بیماری روانی شایع در سالمندان است
هذیانگویی در سالمندان
هذیان نوعی دیگر از اختلالات روانی در سنین بالاتر است که پس از آن فرد برای مدت کوتاهی کنترل عواطف، احساسات و حافظه خود را از دست می دهد.باید به یاد داشته باشید که این بیماری فقط در افراد مسن نیست و گاهی در جوانان نیز بروز میکند.
سکته و حمله قلبی، کمبود خواب، کم آبی بدن، بیماری هایی مانند سرطان، بیماری های کلیوی، افسردگی از شایع ترین علل هذیان هستند.
علائم هذیان گویی
- خیال بافی و گوشهگیری
- خوابآلودگی و اختلالات خواب
- عدم تصمیم گیری درست
- اشتباه پاسخ دادن به سؤالات
- ناتوانی در ابراز احساسات
- سکوت یک باره و بی مقدمه
- ناتوانی در پاسخ سریع به محرک ها
- گیجی، ناتوانی در کنترل ادراک
- نداشتن تمرکز در برخی از ساعات روز
پارکینسون در سالمندان
پارکینسون نیز یکی از معمول ترین بیماری های روانی سالمندان است. پارکینسون در سالمندان یک بیماری عصبی است که سلول های قسمت خاصی از مغز را درگیر می کند و باعث اختلال در حرکات قسمت های مختلف بدن می شود. این بیماری می تواند ارثی باشد یا در اثر عوامل محیطی مانند ضربه به سر، استفاده از برخی مواد شیمیایی یا بیماری های قلبی عروقی ایجاد شود البته به این نکته توجه کنید که بیماری پارکینسون و ام اس علائم مشترکی دارند.
متأسفانه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما تغییر سبک زندگی، تجویز دارو های پیشگیرانه مؤثر یا جراحی های خاص میتواند پیشرفت آن را کندتر کند.
علائم پارکینسون در سالمندان
- لرزش در نقاط مختلف بدن مانند انگشتان، سر و گردن در اثر عواملی مانند استرس، عصبانیت یا اضطراب شدید
- سفتی عضلات، خشکی ماهیچه در هر نقطه از بدن همراه با درد
- خم شدن مفاصل در کمر و مفاصل دیگر مانند شانهها
- حرکات آهسته در فعالیت های عادی مانند راه رفتن، ایستادن و نشستن با سرعت بسیار پایین
- از دست دادن اقدامات خودکار و غیر ارادی حرکات دست هنگام راه رفتن، پلک زدن، لبخند زدن و کارهایی از این دست به صورت ناخود آگاه
- تغییر حالت گفتار، مردد بودن در تکلم، بی احساسی در چهره
- از علائم دیگر بیماری پارکینسون می توان تغییر صدا، تغییر حالات چهره، تغییر در شیوه نوشتن و را نام برد که این علائم با گذشت زمان شدیدتر شده تا جایی که فرد ممکن است توانایی راه رفتن، صحبت کردن و تمرکز را از دست بدهد.
اختلالات خواب در سالمندان
خواب کافی و باکیفیت نیاز هر فردی است زیرا مغز انسان برای استراحت و پاک سازی خود به خواب نیاز دارد و بدخوابی و اختلالات خواب منجر به فرسودگی مغز می شود.
این اختلالات در خواب که معمولاً در افراد مسن بسیار شایع است مربوط به مشکلات عصبی و روانی است و می تواند به صورت پرخوابی، کمخوابی، بیخوابی و… ظاهر شود.
عوامل تأثیرگذار بر اختلالات خواب سالمندان
سالمندان به هفت تا هشت ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند و در صورت عدم تأمین آن باعث تحلیل مغز و سایر مشکلات عصبی مانند افسردگی، تشنج و … به مرور زمان می شوند علاوه بر این باعث بروز مشکلات جسمی مانند خستگی، ضعف و سر درد و بسیاری از بیماری های روانی سالمندان خواهد شد.
عوامل ایجاد اختلال خواب در سالمندان
عوامل روان شناختی
بین بیماری های روانی و اختلالات خواب سالمندان ارتباط مستقیمی وجود دارد و یک فرد مسن که از بیماری هایی مانند افسردگی و آلزایمر رنج می برد معمولاً نمی تواند خواب خوبی را تجربه کند.
مشکلات جسمی
اکثر افراد مسن به دلیل مشکلات جسمی نظیر ماهیچه ها، کلیه ها، ریه ها و .. دچار اختلال در خواب می شوند و نمی توانند به خوبی بخوابند.
مسائل مربوط به سبک زندگی
افراد مسن که الگوی خواب منظمی ندارند از اختلالات خواب رنج میبرند از طرفی اگر عادت به نوشیدن مشروبات الکلی، قهوه و … در شب داشته باشند یا قبل از خواب غذای سنگین بخورند دچار این بیماری میشوند.
فاکتور های محیطی
مسائل محیطی و مرتبط با سالمندان مانند هوای گرم یا سرد، هوای آلوده، سر و صدای زیاد از فاکتور های محیطی است که بر بی خوابی سالمندان تأثیر می گذارد.
متخصصین پس از تشخیص بی خوابی در سالمندان و همچنین نوع و علت آن با استفاده از روش های دارویی یا غیر دارویی اقدام به درمان آن می کند.
چه عواملی باعث اختلالات روانی در سالمندان می شود؟
سالمندان نیز مانند دیگران از استرس رنج می برند اما این استرس طبیعی که با افزایش سن به وجود می آید دلیلی برای ابتلا به اختلالات روانی در آن هاست به همین منظور مهم است که به سلامت روان والدین عزیزتان توجه ویژه ای داشته باشید به خصوص اگر آن ها تنها زندگی می کنند و کسی را برای معاشرت ندارند.
بر اساس گزارشهای سازمان بهداشت جهانی و بنیاد سلامت روان، عوامل زیادی در ایجاد اختلالات روانی در سالمندان نقش دارند.
این عوامل عبارتاند از:
- درد مزمن
- اثرات دارویی
- اعتیاد به الکل یا مواد مخدر
- رژیم غذایی اشتباه یا سوء تغذیه
- از دست دادن عزیزان
- ناتوانی جسمی یا از دست دادن تحرک
- زوال عقل(بیماری آلزایمر)
- بیماری های طولانی مدت (سرطان یا بیماری قلبی)
- اختلالات فیزیکی مؤثر بر احساسات، حافظه و تفکر
پیشگیری و درمان انواع اختلالات روانی در سالمندان
بهترین راه برای درمان انواع بیماری های روانی در سالمندان پیشگیری از این بیماری هاست. داشتن یک سبک زندگی سالم و دور شدن از محرک های ترس به بزرگ سالان کمک میکند بدن و ذهنی سالم داشته باشند.
داشتن تغذیه سالم، خواب کافی، اجتناب از شنیدن اخبار بد، سرکوب نکردن احساسات، ورزش روزانه و لذت بردن از زندگی از تعلقات سبک زندگی هایی در سنین پایین است که می تواند جهت جلوگیری به ابتلا سالمند به بیماری های روانی مؤثر باشد.
به علاوه فن های مدیتیشن، ورزش های گروهی و فعالیت های حمایتی نیز میتواند به سلامت روان سالمندان کمک کند.
بیماری های روانی در سالمندان قابل درمان است و در برخی موارد حتی در صورت رعایت توصیه های پیشگیری، سالمندان دچار مشکلات روانی نمی شوند و استفاده از روش های درمانی دارویی، روان درمانی، نوروفیدبک و… ممکن است منجر به درمان آن نیز شود.
این روش ها متناسب با نوع بیماری، شدت بیماری، سن و سبک زندگی توسط پزشک متخصص انتخاب می شود.
مترجم:فاطمه اعتضادی
