کارشناس تحولات خانواده:
ضرورت ایجاد شبکه حمایتی از سالمندان/بزودی ۳۰ درصد جمعیت ایران سالمند خواهد بود
باهاتیم: کارشناس تحولات خانواده بر ضرورت ایجاد شبکههای اجتماعی و حمایتی برای سالمندان تأکید کرد و گفت: باید به دنبال راهکارهایی بود که این قشر از جامعه احساس تنهایی و بیسرپرستی نکنند.
صالح قاسمی در دومین نشست از سلسلهنشستهای “ایران جوان” که روز سهشنبه در اندیشکده موج برگزار شد، به بررسی چشمانداز جمعیت ایران از گذشته تا آینده و چالشهای فرزندآوری پرداخت و با تأکید بر اهمیت جمعیت در حوزه اقتصاد، اظهار داشت: اگرچه کشورهایی مانند هند، اندونزی و برزیل از نظر شاخصهای کلان اقتصادی رشد کردهاند، اما این رشد به رفاه عمومی مردم آنها منجر نشده است.
وی با بیان اینکه رشد اقتصادی نمیتواند بهتنهایی معیاری برای موفقیت و پیشرفت اجتماعی باشد و باید به رفاه عمومی مردم نیز توجه شود، گفت: در ایران، باوجود رشد اقتصادی در برخی سالها، نابرابریها و مشکلات معیشتی همچنان وجود دارد و این موضوع نیازمند توجه جدی است.
قاسمی ادامه داد: معمولاً در دنیا، ابتدا شاخصهای کلان اقتصادی رشد میکنند و سپس با فاصلهای ۳۰ تا ۵۰ساله، بر شاخصهای خرد اقتصادی و رفاه عمومی تأثیر میگذارند، این روند در کشورهای غربی نیز مشاهده شده و به همین دلیل پیشبینی میشود که سهم کشورهای G۷ از اقتصاد جهانی کاهش یابد و کشورهای با جمعیت جوانتر، مانند کشورهای E۷، سهم بیشتری از رفاه عمومی را به دست آورند.
وی با تأکید بر اینکه کشورهای G۷، شامل کشورهای صنعتی و توسعهیافته فعلی هستند و ویژگی جمعیتی مشترکی دارند، گفت: جمعیت این کشورها شامل کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا بهسرعت به سمت سالخوردگی حرکت میکنند و نیروی کار درونی خود را بهشدت کاهش میدهند، در مقابل، این کشورها به مهاجرپذیری روی آوردهاند.
وی افزود: ویژگی مشترک جمعیتی کشورهای E۷ که کشورهای چین، هند، اندونزی، برزیل، روسیه، مکزیک و ترکیه را در برمیگیرند، علاوه بر جمعیت زیاد، نرخ رشد جمعیت مثبت و ساختار جمعیتی جوان است که به شکل هرم سنی جوان نمایان میشود.
این کارشناس تحولات جمعیت، با بیان اینکه سازمان جهانی اقتصاد با انتشار پیشبینیهایی در حوزه اقتصاد، اعلام میکند که آینده اقتصاد جهان از کشورهای G۷ به کشورهای E۷ منتقل میشود، گفت: به عبارتی دیگر، اقتصاد بر پایه جمعیت میچرخد و این نکته را باید در نظر داشت که باوجود رشد شاخصهای کلان اقتصادی در کشورهایی مانند هند، اندونزی و برزیل، این کشورها به دلیل عدم رفاه عمومی بالا، مطلوب نیستند.
وی با اشاره به این مسئله که معمولاً در دنیا، ابتدا شاخصهای کلان اقتصادی رشد میکنند و سپس با فاصلهای ۳۰ تا ۵۰ساله، این رشد بر شاخصهای خرد اقتصادی و رفاه عمومی تأثیر میگذارد، تأکید کرد: این روند، مشابه تجربیات کشورهای غربی پس از انقلاب صنعتی و جهش تکنولوژی است.
ضرورت ایجاد شبکه حمایتی از سالمندان/بهزودی ۳۰ درصد جمعیت ایران سالمند خواهد بود
قاسمی به دغدغههای رهبر معظم انقلاب درباره موضوع جمعیت اشاره کرد و گفت: طی ۱۲ سال گذشته، ایشان ۶۹ مرتبه به موضوع جمعیت تأکید و تذکر دادهاند که نشاندهنده اهمیت و جدیت رهبر انقلاب در پیگیری مسائل جمعیتی کشور است و نشان میدهد که این موضوع از نظر رهبری کشور، یک اولویت اساسی به شمار میآید.
این کارشناس تحولات جمعیتی در ادامه به برخی آمارهای نگرانکننده در حوزه جمعیت اشاره کرد و گفت: نرخ رشد جمعیت ایران از ۳.۹ درصد در سال ۶۵ به ۱.۱ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده، همچنین کاهش نرخ باروری از ۶.۵ فرزند بهازای هر زن در سال ۶۵ به ۱.۶ فرزند در حال حاضر رسیده و این کاهش نشاندهنده بحرانی عمیق در ساختار جمعیتی کشور است.
وی با تأکید بر اینکه این روند ممکن است به کاهش نیروی کار و افزایش هزینههای اجتماعی منجر شود، گفت: استانهایی مانند گیلان و مازندران با نرخ باروری ۰.۹ و ۱.۱ فرزند بهازای هر زن، بهشدت در معرض خطر قرار دارند، همچنین سن ازدواج در ایران به طور میانگین به ۲۵ سال برای دختران و ۳۰ سال برای پسران رسیده است که این موضوع میتواند به کاهش نرخ باروری منجر شود.
در آینده نزدیک بیش از ۳۰ درصد جمعیت ایران سالمند خواهد بود
قاسمی با بیان اینکه در آینده نزدیک بیش از ۳۰ درصد جمعیت ایران سالمند خواهد بود، تأکید کرد: این تغییرات تأثیرات قابلتوجهی بر ساختارهای اقتصادی و اجتماعی کشور خواهد داشت و ممکن است منجر به کاهش نیروی کار و فشار بر سیستمهای بهداشتی و درمانی شود، این موضوع میتواند به بحرانهایی در حوزه سلامت و تأمین اجتماعی منجر شود که نیازمند برنامهریزی دقیق و مؤثر است.
این کارشناس در ادامه به چالشهای اجتماعی ناشی از سالخوردگی جمعیت اشاره کرد و گفت: پدیدههایی مانند سندروم آشیانه خالی و سالمندان سرراهی، مشکلات روحی و روانی را برای سالمندان ایجاد میکند و این مسائل به دلیل عدم حمایت خانوادگی و اجتماعی، میتواند به بحرانهای اجتماعی بیشتری منجر شود.
وی بر اهمیت ایجاد شبکههای اجتماعی و حمایتی برای سالمندان تأکید کرد و گفت: باید به دنبال راهکارهایی بود که این قشر از جامعه احساس تنهایی و بیسرپرستی نکند.
قاسمی با بیان اینکه اگر امروز به این چالشها توجه نشود، در آیندهای نزدیک ممکن است دیگر فرصتی برای جبران وجود نداشته باشد، از نخبگان، رسانهها و خانوادهها خواست تا با افزایش آگاهی و توجه به مسائل جمعیتی، به بهبود وضعیت جمعیت و رفاه عمومی کمک کنند.
منبع:ایرنا
